6 Kasım 1992 tarihinde, saat 21.08’de 6.0 büyüklüğünde olan bir depremle başlayalım.
Çocukluk yıllarımda, daha ilk okula bile gitmediğim dönemdi. Ailecek bir depreme yakalanmıştık. Mutfak kapısının dibinde, annem ve babam üzerime sarıldı. Sarsıntının geçmesini bekliyorduk. Ocakta ki çaydanlık devrildi. Dolaplarda ki tabaklar, çanaklar deli gibi sesler çıkarıyordu. Bebek olan kardeşim diğer odada, olanlardan habersiz ancak bir şeylerin ters gittiğini hissetmiş ki, avaz avaz ağlıyordu. Neyse ki ufak defek çatlaklar ile atlatmıştık. Psikolojik etkilerini atlatmak zaman alıyor. Gece uyuyamamak, eve girememek ve sürekli sallanma hissi de cabası.
Lise de öğle arasında, üç arkadaş bahçede, ayakta sohbet ediyorduk. Zeminin sallandığını hissettik. Esprili muhabbet yerini şaşkınlığa bıraktı. Çığlık atarak koşuşan öğrenciler. Biz dışarıda olmanın verdiği güvenle, eski okulun duvarlarından uzak durmaya çalışıyorduk. Sarsıntı geçince, öğretmenler okulun tatil edildiğini, “Hadi herkes evlerine.” diye duyurular yaptılar. İçeriye girip eşyalarımızı alıp, hemen çıkmamıza izin verdiler. Okulun tatil olmasının verdiği sevinçle evlere dağıldık. Eve vardığımda, annemin korkmuş bir şekilde diger komşularla sokakta olduklarını gördüm. Gençlik ateşiyle fazla ciddiye almadan atlatmıştım. Zamanını merak ettiğim için yine geriye dönük baktığımda, 17 ekim 2005’te saat 12.46 ‘da 5.9 büyüklüğündeymiş.
Son yaşadığımız 30 ekim 2020 depreminde, evde öğle uykusuna dalmaya çalışıyordum. Yatağın sallandığını hissetim. Depremlere alışkınız. İzmir de irili ufaklı sürekli bir sallantı hali vardır. Kısa sürede geçer, ümidiyle tavana bakıyordum. Ancak şiddeti artmaya başladı ve hiç bitecek gibi durmuyordu. Mutfakta ki kardeşim kendisine öğle yemeği hazırlamış. Tekbir sesleri geliyordu. Yataktan aşağı doğru kaydım. Yanına oturdum. Çatırtı veya yıkılma durumu olursa hemen yatıp, hayat üçgeni oluşturmayı düşünüyordum. Masamda ki monitör neredeyse devrilecekti. Çay bardağı gibi dönüyordu. Bina ileri geri, büyük bir hızla sallanıyordu. “Bu sefer kesin gittik. Rüya mı Gerçek mi?” Neyseki bitmek bilmeyen sürecini tamamladı. Hemen kalkıp kardeşime baktım. Kapının altında ayakta bekliyor. “İyi misin?” diye birbirimizi soruyoruz. Dışarıdan gelen çığlıklar, insanı daha da psikolojiye sokuyor. Raflarda ki şamdan ve bardaklar halının üzerine devrilmiş.
Sakinliğimizi koruyup, gazı ve elektriği kestim. Anne ve babam, alış verişe markete gitmişler. Telefonlar çalışmıyor. Pencereden etrafa baktım. Aşağıya indim. Sokakta koşuşturanlar. Bağırmalar… Binalara baktım, çok şükür mahallede yıkılan veya ağır hasar alan yoktu. Sallantı, bugüne kadar hissettiklerimin en büyüğü ve uzun süreniydi. Marketten eli boş ve telaşlı dönen, ailemin durumu iyiydi. Telefondan haberlere baktım. Şiddetini merak ediyordum. Yerli kaynaklarda bir bilgi yoktu. Yabancı kaynaklarda, Ege denizi – İzmir bölgesinde 7.0 büyüklüğünde olduğu yazıyor. Herkes sokaklarda. Sarsıntı geçmişti ama çığlık sesleri devam ediyordu. Göremediğimiz diğer sokaklarda yıkılan olabilir mi?
Zaman ilerledikçe ne yapacağımızı bilemeden sokaktaydık. Artçıların olacağını biliyordum. Bayraklı ve Bornova taraflarında yıkılan apartmanlar, sosyal medyada paylaşılan ürkütücü görüntüler gelmeye başladı. Eski ama sağlam bir binada oturuyorduk. Yine de bu şiddete dayanması zordu. Kandilli 6.8, Afad ise 6.6 olarak açıkladı. 30 ekim 14.51 bizim için unutulamayacak bir iz olarak üzerimizde kalacaktı.
Ne yaparız? Nasıl önlem alırız? Düşünceleri hep aklımda. Ölü sayıları arttıkça, olayın ciddiyeti ortaya çıkıyor. Devlet erkanlarından yatıştırıcı açıklamalar geliyor. Koca koca binaların yıkılışları, “Suçlu kim?” sorusunu sorduruyor. Ders alır mıyız? Bir şeyler değişir mi? Şu günlerde cevapsız sorular. Bunu da sağ selamet atlatmanın verdiği buruk bir sevinçle yaşamaya çalışıyoruz.
Kaynaklar
Görsel Kaynağı: https://pixabay.com/photos/earthquake-rubble-collapse-disaster-1665887/
AFAD: https://www.afad.gov.tr/
Kandilli: http://www.koeri.boun.edu.tr/
Wikipedia Türkiye Depremler Listesi: https://tr.m.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiye%27deki_depremler_listesi